Paulus notarius recitauit:

Epistola Tarraconensium episcoporum ad Hilarum in concilio Romano lecta.

Rogant ut Hilarus papa Irenaeum episcopum, quem Nundinarius episcopus de ecclesia benemeritus testamento suo in Tarraconensi ecclesia successorem designauit confirmet deque Silvani episcopi facto sententiam suam rescribat.

Beatissimo et apostolica reuerentia a nobis in Christo colendo papae Hilaro, Ascanius et uniuersi episcopi Tarraconensis prouinciae.

Quam curam apostolus uester de prouinciarum suarum sacerdotibus gerat, filio nostro illustri Vincentio, duce prouinciae nostrae, referente cognouimus, cuius impulsu uotum nostrum in ausum scribendi prona deuotione surrexit. Ergo prouinciali literario sermone debita coronae uestrae obsequia deferentes, his quaesumus, ut dignatione, qua ceteros, etiam humilitatem nostram in orationibus uestris in mente habere dignemini, beatissime et apostolica reuerentia in Christo a nobis colende pater, illud specialius deprecantes, ut factum nostrum, quod tam uoto paene omnis prouinciae quam exemplo uetustatis in notitiam uestram defertur, perpensis assertionibus roborare dignemini.

Et cum legeret, ab uniuersis episcopis et presbyteris acclamatum est: Exaudi Christe! Hilaro uita! dictum est decies.

Haec praesumptio nunquam fiat! dictum est sexies.

Quae dei sunt ab homine dari non possunt! dictum est sexies.

Per dominum Petrum rogamus ut in perpetuum seruentur! dictum est sexies.

Haec ut reseruentur rogamus! Hilarus episcopus dixit: Lege.

Paulus notarius recitauit:

Episcopus Barcinonensium ciuitatis sanctus Nundinarius sortem expleuit conditionis humanae; hic episcopo uenerabili fratri nostro Irenaeo, quem ipse antea in dioecesi sua nobis uolentibus constituerat, derelinquens ei quod potuit habere paupertas, supremae uoluntatis arbitrio in locum suum ut substitueretur optauit, sed defuncti iudicium in eius meritum non uacillat.

Et cum legeret, Probus episcopus e consensu surgens dixit: Illud licuit, hoc non licuit; successores deus dat; auctoritate uestra resistite huic rei per apostolatum uestrum.

Hilarus episcopus dixit: Percurre quae coeperas.

Paulus notarius recitauit: Siquidem omnis clerus et plebs eiusdem ciuitatis et optimi et plurimi prouinciales, ut idem eius locum obseruaret, a nobis sperauerunt dato consensu. Nos cogitantes defuncti iudicium et probantes eius uitam et eorum nobilitatem atque multitudinem qui petebant, simul et utilitatem ecclesiae memoratae, optimum duximus ut tanto sacerdoti, qui ad diuina migrauerat, non minoris meriti substitueretur antistes, praesertim cum ecclesia illius municipii in qua ante fuerat ordinatus semper huius ciuitatis ecclesiae fuisse dioecesis constet.

Ergo suppliciter precamur apostolatum uestrum, ut humilitatis nostrae decretum quod iuste a nobis uidetur factum uestra auctoritate firmetis. Iamdudum sane questi fueramus literis nostris de praesumptione Siluani episcopi, et miramur quod nulla apostolatus uestri responsa suscepimus; nunc haec eadem suggerentes petimus, ut quid super his rebus obseruandum sit, apostolicis sermonibus nos dignemini informare. Et ne forsitan per negligentiam portitoris aut per longinqui itineris difficultatem humilitatis nostrae ad uos scripta non potuerint ex hoc negotio peruenire, etiam suggestionem nostram maluimus iterare. (Et subscriptio:) Orantem pro nobis sanctum apostolatum uestrum iugi aeuo diuina conseruet aeternitas nobis omnibus et ecclesiae suae, domine uere noster et apostolice papa.

Hilarus episcopus dixit: Alia epistola recitetur.

Paulus notarius recitauit:

Epistola Tarraconensium episcoporum ad Hilarum papam, in concilio recitata.

Domino beatissimo et apostolica reuerentia a nobis in Christo colendo papae Hilaro Ascanius episcopus et uniuersi episcopi Tarraconensis prouinciae. Etsi nulla extaret necessitas ecclesiasticae disciplinae, expetendum reuera nobis fuerat illud priuilegium sedis uestrae, quo susceptis regni clauibus post resurrectionem saluatoris, per totum orbem beatissimi Petri singularis praedicatio uniuersorum illuminationi prospexit: cuius uicarii principatus sicut eminet, ita metuendus est ab omnibus et amandus. Proinde nos deum in uobis penitus adorantes cui sine querela seruitis, ad fidem recurrimus apostolico ore laudatam, inde responsa quaerentes, unde nihil errore nihil praesumptione, sed pontificali totum deliberatione praecipitur. Cum haec ita se habeant, est tamen inter nos falsus frater, cuius praesumptionem sicut diutius tacere non licuit, ita et loqui futuri iudicii necessitas imperauit. Siluanus quidam episcopus Calagurae in ultima parte nostrae prouinciae constitutus, diuinationes sibi indebitas usurpando, humilitatem nostram ad hoc usque perduxit, ut contra eius uanissimam superstitionem sedis uestrae unicum remedium flagitemus. Hic namque iam ante septem aut octo amplius annos, postponens patrum regulas et uestra instituta despiciens, nullis petentibus populis episcopum ordinauit: cuius praeproperum factum existimantes fraterna et pacifica posse admonitione sanari, profecit in peius. Denique contra uetustatem canonum, contra synodi constituta, alterius fratris nostri presbyterum spiritu tantum praesumptionis accensus in eodem loco, qui illi fuerat destinatus cui inuito et repugnanti imposuerat manus et qui nostra iam coetui fuerat aggregatus, episcopum fecit. Hinc factum est, ut de eius miserrima temeritate ad nos Caesaraugustanae urbis episcopus frater noster referret, cuius diligentia et sollicitudo admodum prospexerat, si in aliquo profuisset, siquidem cunctis in uicinia positis episcopis, ne se schisimatico adiungerent, frequentissime contradixit; sed obstinatione damnabili totum, quod erat illicitum, et quod nobis pudor est dicere, non erubuit solus ille committere. Proinde quia his praesumptionibus, quae unitatem diuidunt, quae schisma faciunt, uelociter debet occurri, quaesumus sedem uestram ut quid super hac parte obseruare uelitis apostolicis affatibus instruamur, quatenus fraternitate collecta prolatis in medium uenerandae synodi constitutis contra rebellionis spiritum uestra auctoritate subnixi, quod oporteat de ordinatore et de ordinato fieri, intelligere deo adiuvante possimus. Erit profecto uester triumphus, si apostolatus uestri temporibus, quod sancti Petri cathedra obtinet, catholica audiat ecclesia, si nouella zizaniorum semina fuerint extirpata. (Et subscriptio:) Orantem pro nobis sanctum apostolatum uestrum iugi aeuo diuina conseruet aeternitas.

Ab uniuersis episcopis et presbyteris acclamatum est:

Ut haec emendentur rogamus! dictum est sexies.

Ut haec recidantur rogamus! dictum est septies.

Ut disciplina seruetur rogamus! dictum est octies.

Ut antiquitas seruetur rogamus! dictum est quinquies.

Ut canones custodiantur rogamus! dictum est septies.

Ut in praesumptoribus uindicetur rogamus! dictum est septies.

Ordinatio apostolica illibata seruetur! dictum est octies. Exaudi Christe! Hilaro uita! dictum est quinquies.

Dignus papa, dignus doctor! dictum est octies.

Hilarus epicopus dixit: Acceptis quae recitata sunt, de omnibus nunc fratres speciales sententias deo uobis inspirante depromite.

Maximus episcopus ecclesiae Taurinatis dixit: In custodiendis omnibus quae ad sacras ordinationes pertinent disciplinis, melius sententiae meae professione denuntio, nihil a me unquam eorum quae prohibita sunt esse faciendum; de reliquis senseo, ut quisquis talia fecerit aut detecta in ecclesiis reseruare noluerit, se graues causas in apostolicae sedis iudicio redditurum, in quo illi necesse erit