213

Пример мы можем найти в описании коронной гусарии, которое вышло из-под пера Енджея Китовича: «Кунтушей и катанок не использовали и надевали их только тогда, когда были без доспехов, если же брали доспехи, тогда уже кунтуши и катанки не брали, только жупаны и шаровары» (J. Kitowicz, Opis obyczajуw za panowania Augusta III / oprac. Z. Goliński. Warszawa, 2003. S. 166).

214

С уверенность можно сказать, что здесь речь идет о парике. Данное описание можно отнести к французам и берущим их за образец немцам и шведам.

215

Morsztyn Z. Na historyją sarmacką IMć Pana Jуzefa Naronowicza Narońskiego, inżyniera i matematyka kurfirszta IMci, w: Muza Domowa / oprac. J. Dürr-Durski. Warszawa, 1954. T. 2. S. 105.

216

Последнее слов в данной дискуссии взял Витольд Гленбович (Głębowicz W. Husaria – skrzydlaci jeźdźcy? «Militaria i fakty». 2001. № 4. S. 42–47; Głębowicz W. Skrzydła husarskie – prawda i legenda // Wojny północne w XVI–XVIII wieku / red. B. Dybaś. Toruń, 2007. S. 281–288; Głębowicz W. Legenda skrzydlatych husarzy // Inne oblicza historii. 2006. № 5 (10). S. 4–19), а также Мариуш З. Зелиньский (Zieliński M. Z. Atrybuty husarii. Skrzydła i kopie // Gazeta Antykwaryczna. Sztuka.pl. 2008. № 5. S. 78–80).

217

Sikora R. Taktyka walki. S. 232–244; Sikora R. Husaria pod Wiedniem. S. 110–116.

218

Так сокращенно можно описать роль перьев и «иных украшений» в официальном королевском документе (так называемом листе пшиповедним) 1577 года, требующим от Стефана Белявского сформировать надворную гусарскую хоругвь (Sikora R. Fenomen husarii. S. 106).

219

Łaski S. Spraw i postępkуw rycerskich i przewagi opisanie krуtkie z naukami w tej zacnej zabawie potrzebnymi, w: Wypisy źrуdłowe do historii polskiej sztuki wojennej. Z. 8A / oprac. Z. Spieralski. Warszawa, 1966. S. 21.

220

Перевел Эрнест Ковальчик. Менее точный перевод в: Lippomano H. Relacya o Polsce z roku 1575 przez posła weneckiego Hieronima Lippomano, w: Relacye nuncyuszуw apostolskich i innych osуb o Polsce od roku 1548 do 1690 / oprac. E. Rykaczewski. Berlin; Poznań, 1864. T. 1. S. 260. В оригинале: «usano ogni arte essendo in campagna di mostrar numero maggiore che sia possibile per spaventare l’ inimico, portando essi e i cavalli infinite penne ed ali d’aquile con pelli di leopardi e d’ orsi». G. Lippomano Relazione di Polonia di Girolamo Lippomano 1575 (Dal Codice n.є 81 della Biblioteca dem Marchese Gino Capponi.) // Le relazioni degli Ambasciatori Veneti al Senato durante il secolo decimosesto raccolte ed illustrate da Eugenio Albиri. Firenze, 1862. Seria I. Vol. 4. Р. 293.

221

Перевел Кшиштоф Ягусяк. В оригинале «Les valets de ces gens prйcиdent l’escadron а cheval une lance а la main; et ce qui est assez particulier, c’est qu’ils ont des ailes attachйes derriиre le dos, et vont fondre dans l’occasion au milieu des ennemis, et йpouvantent les chevaux des ennemis, qui ne sont pas accoutumйs а ces visions, et font jour а leurs maоtres qui le suivent de prиs» (Regnard J.-F. Oeuvres completes. Vol. 1. Voyage de Pologne. Paris, 1826. P. 270, 271).

222

Abraham van Booth. Journael van de Legatie in Jaren 1627 en 1628. Amsterdam 1632.

223

Radziwiłł M. K. Michała Kazimierza Radziwiłła. S. 298. («К этому добавляется обычная старая практика прикреплять к спинам почтовых крылья». – Ред.)

224

Перевел Кшиштоф Ягусяк. В оригинале: «Chaque Towarzysz ou Houssars, a derriere soi son valet d’arme, avec un mousqueton, il est aussi cuirassй et porte une peau de loup sur une Epaule, et un grand aile d’aigle entre les deux Epaules, le tout pour effaroucher les Chevaux, qui ne sont point fait а ce spectacle et au bruit qu’une semblable Troupe ne peut manquer de faire en courant» (SLSuUD. Mscr. Dresd. G.4).

225

Aldobrandini H. Dyaryusz legacyi do Polski kardynała Hipolita Aldobrandini, ktуry był potem papieżem pod nazwiskiem Klemensa VIII. Roku 1588–1589 // Relacye nuncyuszуw apostolskich i innych osуb o Polsce od roku 1548 do 1690 / oprac. E. Rykaczewski. Berlin – Poznań, 1864. T. 2. S. 7.

226

Dalerac F. P. Historya woyny wiedeńskiej. B. Oss. 1993/I. K. 19r.

227

Ibidem.

228

Перевел Эрнест Ковальчик. В оригинале: «Dietro solevano portare due grand’ali d’avoltoio che nel correre gran fracasso, ma al presente pochi le usano» (Cefali Osservatori. S. 353).

229

Cygański Mateusz. Myślistwo ptasze. Krakуw, 1584. K. A.

230

Cytat za: Łoziński W. Złotnictwo lwowskie. Lwуw, 1912. S. 148.

231

Paweł z Aleppo, Ukraina w połowie XVII w. w relacji arabskiego podróżnika Pawła, syna Makarego z Aleppo / oprac. M. Kowalska. Warszawa, 1986. S. 7.

232

Kitowicz J. Opis obyczajуw. S. 166.

233

Ibid. S. 167.

234

Ibidem.

235

В Польском королевстве. – Примеч. ред.

236

Ibid. S. 171.

237

Sikora R. Husaria w walce. Warszawa, 2015. S. 90–108.

238

Szymanowski S. H. Mars Sauromatski / oprac. P. Borek. Krakуw, 2009. S. 92.

239

Pułaski Sz. F. Krotka annotacya Seymow Warszawskich, Grodzieńskich, także Elekcyi y Koronacyi Nayiaśnieyszych Krolow Jchmciow Polskich: Jana Kazimierza, Michała, Jana III, y Augusta II; tudziesz za Panowania ich Kampaniy corocznie odprawionych; publicznieyszych dzieiow, y rewolucyi ab anno 1648, ad annum 1733. Zebrana przez Franciszka na Pułaziach Pułaskiego, Podczaszego Wojewodztwa Podlaskiego, Pułkownika J. K. Mści y Rzeczypospolitey,