Онлайн
библиотека книг
Книги онлайн » Разная литература » Короли и ведьмы. Колдовство в политической культуре Западной Европы XII–XVII вв. - Ольга Игоревна Тогоева

Шрифт:

-
+

Закладка:

Сделать
1 ... 82 83 84 85 86 87 88 89 90 ... 147
Перейти на страницу:

"Et in hoc peccato ambo mortui sumus; nisi quod, heu, sero! in hac ipsa morte poenituimus…corobuslione. Ad hac ccomes: Quis est ille equus, super quem sedes? Diabolus, inquit, quidam est, qui nos ineffabili vexatione torquet" (Helinandi Frigidi Montis monachi Flores. Col. 734). Cp.: «И в этом грехе оба мы умерли, разве что — увы, поздно! — в самой смерти раскаялись… Граф на это: "Что это за конь, на котором ты сидишь?" "Это, — говорит, — некий дьявол, истязающий нас несказанною мукой"» (Свита Эрлекина в латинской литературе. С. 213).

147

Helinandi Frigidi Montis monachi Flores. Col. 734–736. Cp.: Свита Эрлекина в латинской литературе. С. 213.

148

"Equos multiplicare, est plures, quam necessitas exigat, vanae gloriae causa, vel erroris alterius congregare… nalurae. De histrionibus autem et mimis, scurris, et lenonibus, meretricibus, et hujusmodi prodigiis hominum, quae princeps potius exterminare, quam fovere debet, non erat in lege mentio facienda" (Helinandi Frigidi Montis monachi Flores. Col. 735). Cp. с позицией Иоанна Солсберийского: Глава 1.

149

"Cum in aliis plures uxores esse unius licitum fuerit, ut in Abraham, et Jacob, gratia propagandae prolis, et fidelem populum dilatandi; in regibus perpetuo obtinet, ut una unius sit. Multo minus igitur licet ei fornicari, vel adulterari, vel quaelibet stupra committere" (Helinandi Frigidi Montis monachi Flores. Col. 735).

150

Эта идея присутствовала в одной из сохранившихся проповедей Элинанда из Фруамона: "Lumbi et umbilicus libidinosorum dicuntur esse diaboli, quia pro diabolo contra ipsos faciunt, et eorum animas nexu delectationis illicitae prosternunt. Nihil illo Christiano imbecillius, qui sic a carne sua superatur. In illa lucta Antheus vincit Herculem, id est libido animum ad caetera fortem. О quanta fortitudo diaboli in hoc nexu luctandi! Hic enim nexus Samsones effeminat, Salomones infatuat, Hercules inflammat, Martes catenis ligat, Joves in boves mutat" (Helinandi Frigidi Montis monachi Sermones // PL. T. 212. Col. 481–721, здесь Col. 689). В ее тексте также легко угадывается влияние «Поликратика». Ср.: Глава 1.

151

"Ubi quadam die dum fabrili intenderet operi, venit ad eum daemon in humana effigie, rogitans, nescio quid, sibi fieri. Qui cum se pararet ex charitate ad faciendum, quod ille rogabat, daemon coepit mutare formam et verba: ut nunc senex, nunc puer, nunc puella lasciva videretur" (Helinandi Frigidi Montis monachi Flores. Col. 905).

152

"Quid ergo nimium prodest, si regina virtutum nimietate sui obest? Nimia quoque humilitas maxima pars superbiae est. Item ad sinistram declinat, qui in subditorum culpis puniendis nimis pronus est ad vindictam. Ad dexteram vero, qui mansuetudini nimis indulget. Iterum non declinet in dexteram vel sinistram partem. Aequitas enim cui iudex obseqium debet, amoris dexteram vel odii sinistram nescit" (Ibid. Col. 738).

153

"Ita quidam legati apostolicae sedis in provinciis debacchantur, ac si ad Ecclesiam flagellandum egressus sit Satanas a facie Domini, acceptores personarum, et quasi quidam bonorum mallei" (Ibid. Col. 741).

154

Данный пассаж содержался в той части «Хроники», которая не вошла в компиляцию Винсента из Бове. Он присутствует в рукописи, ныне хранящейся в Ватикане: "Carnotensis autem aliam interpretationem ponit de ramo aureo: sed ut mihi videtur incongruam. Nam eam ad virtutes et scientiam intorquet. Absit autem ut Pluto vel Proserpina virtutes aut scientiam dare credantur; scientiam dico utilem et salutarem" (Vatican Library. Reg. lat. 535. P. 197). В этом кодексе оказались переписаны первые 18 книг «Хроники». Книги 45–69 были опубликованы в Patrologia Latina по изданию 1669 г., однако рукописи с их текстом не сохранились. Еще один дошедший до наших дней манускрипт содержит первые 16 книг сочинения Элинанда: British Library. Cotton Claudius В IX.

155

"Hinc est quod exemplar legis sacerdotibus Leviticae tribus jubetur assumere, id est a catholicis viris et litteratis. Plato enim, ut Boetius testis est, respublicas fore beatas dixit, si eas aut sapientes regerent, aut earum rectores sapientiae studerunt" (Helinandi Frigidi Montis monachi Flores. Col. 736).

156

"Hinc est quod in litteris, quas rex Romanorum misisse legitur ad regem Francorum, hortatur eum, ut liberos suos liberalibus disciplinis instrui faceret; adjecitque inter caetera: 'Rex illitteratus est quasi asinus coronatus'. Quod si forte illitteratus est, certe litterarum consiliis eum regi necesse est" (Ibid.). Cp.: "Unde et in litteris, quas regem Romanorum ad Francorum regem transmisisse recolo, quibus hortabatur ut liberos suos liberalibus disciplinis institui procuraret, hoc inter cetera eleganter adiecit, quia rex illiteratus est quasi asinus coronatus" (Ioannis Saresberiensis episcopi Carnotensis Policratici. T. 1. P. 254). Данный поучительный «пример» был заимствован Иоанном Солсберийским из «Хроники графов Анжуйских», где рассказывалось о Гуго Капете, герцоге, а затем короле франков (960–996), посмеявшемся над образованностью Фулька II Доброго (ок. 906–958/960). Граф ничего не ответил своему государю, но передал ему записку, содержавшую те слова, которые и цитировались в «Поликратике»: "Quo audito, comes Andegavorum litteras hujusmodi formam habentes scripsit: 'Regi Francorum comes Andegavorum. Noveritis, domine, quia rex illiteralus est asinus coronatus"' (Chroniques des comtes d'Anjou et des seigneurs d'Amboise / Publ. par L. Halphen et R. Poupardin. P., 1913. P. 140). Подробнее об истории этого заимствования см.: Дюби Ж. Указ. соч. С. 259; Chauou А. Op. cit. Р. 9–10, 165.

157

"Inconvenientissime immo et insipientissime et scelerissime et sceleratissime huiusmodi vaticinia ad Dei consilium vel sapientiam referuntur in quibus per artem magicam veritas a mendacio queritur, vita a mortis, lux a tenebris, honestas et iusticia a nequam spiritibus et immundis" (Vatican Library. Reg. lat. 535. P. 198).

158

Lachaud F. Filiation and Context. P. 403.

159

Эти истории были позаимствованы Элинандом из трудов его предшественников — Вильяма Мальмсберийского, Беды Достопочтенного, продолжателя хроники Фредегара, Эйнхарда, Астронома и Псевдо-Турпина. Однако в «Хронике» все они подверглись творческой переработке: Tyl-Labory G. Hélinand de Froidmont // Dictionnaire des lettres françaises. Le Moyen Age / Sous la dir. de G. Hasenohr, M. Zink. P., 1992.

1 ... 82 83 84 85 86 87 88 89 90 ... 147
Перейти на страницу: