Іалхас цавешаш куьг ластийра.

– Россерчу халкъийн аз дан а дац. Хилла а дац цкъа а. Даима кхоьруш, даим кхерош, лоллехь латтийна. Шайна тІехь мел йоккха харцо, къизалла латтайарх, дуьхьало йан а ца даьхьаш. Ша маьрша а доцуш, маршо йаккха гІоьртина халкъ шен цІийла а карчош… Революци хилале хьалха шина бІе шарахь паччахьан эскарша тхан йарташ йагош, тхан зударий, бераш, къена нах хІаллакбеш, тхо махках дохуш туркойн махка а, Сибрех а хьийсош, биэндоцуш хьуьйсуш Іийна Россера къаьмнаш. Шайн йоцу маршо йаккха гІертарна, шайгахь доцу доьналла цаьргахь хиларна, нохчий ца безна цхьана а къомана. Цундела, цкъа а цхьана а халкъера гІо а ца хилла нохчашна!

Мария Петровнас чиркх латийча бен ца хиира Іалхина ша кхузахь дуккха а хан йаьккхинийла. ХІинца хІокху цІемзачу буса йалх километр гена гІаш дІаваха везара. Шелделла шен чай дІа а мелла, хІусамдайн Іодика а йина, араваьллачу цуьнан йуьхьа дуьхьал шийла мох а, тІуьначу лайн дарц а кхийтира…

(1960–1962 шш.)

Примечания

1

Къелгаш – кIеззиг бен йоцу тиша хIуманаш

2

Хохолаш – бIегIаган мачаш

3

Сусма – йакъийна нехча

4

Каьмпар – гIиргIазаша йоккхачу стагах олу

5

Тхонка – хIинцца лергинчу уьстагIан тIаргIа

6

Чал – воккхачу стагах олу гIиргIазоша.

7

Хазза – дика, кхочуш

8

Цамгийла (диал.) – цамгар

9

Сандар баьккхина – агIор а баьккхина

10

Сорсаваьлла – шекваьлла

11

Лем – допрос