Онлайн
библиотека книг
Книги онлайн » Разная литература » Город и рыцарство феодальной Кастилии: Сепульведа и Куэльяр в XIII — середине XIV века - Олег Валентинович Ауров

Шрифт:

-
+

Закладка:

Сделать
1 ... 188 189 190 191 192 193 194 195 196 ... 222
Перейти на страницу:
системы) // Там же. 1961. № 19. С. 38–42.

924

Fragm. Pfris. СССХXIII, «Maritus si cum servis uxoris vel suis in expeditione aliquid lucri fuerit consecutus, nihil exinde uxor a viro suo praesumat repetere, nec ipso vivente nec post eius obitum; sed vir, qui uxorem suam secundum Sanctam Scripturam in potestate habet, similiter et in servis eius potestatem habebit, et omnia quae cum servis uxoris vel suis in expeditionem adquisivit in sua potestate permaneant; pro eadem scilicet ratione quia si servi, dum cum domino suo in expeditione conversabantur, aliquid admisissent forte damnosum, ille qui eos secum duxerat ipse pro eis daturus esset conpositionem, ut sicut lucrum ita et damnum ad se dominus noverit pertinendum».

925

Об изменениях в системе комплектования войска в Тулузский и Толедский периоды истории королевства вестготов см.: Muñoz R. El ejército visigodo. Desde sus orígenes a la batalla de Guadalete. Madrid, 2003. P. 18–20; Pérez Sánchez D. El ejército en la sociedad visigoda. Salamanca, 1989. P. 53–72; 85–105.

926

В военных законах Вамбы-Эрвигия (последняя четверть VII в.) магнаты, обязанные приводить в войско десятую часть своих «servi», именуются не только «domini», но и «seniores», а также «patroni». Одновременно законодатель стремился пресечь возможность уклонения от явки в войско лиц, зависевших одновременно от нескольких патронов. См.: L Vis. IX, 2,8: «Nam si quisque exercitalium in eandem bellicam expeditionem proficiens, minime ducem aut comitem, aut etiam patronum suum sequutus fuerit, sed per patrocinia diversorum se dilataverit, itaut nec in guardia cum seniore suo persistat, nec aliquem publicae utilitatis profectum exhibeat, nec ei talis profectio imputanda est…» etc.

927

В качестве примера участия несвободных воинов (clientes, vernuli) в военной организации можно привести надпись, датируемую первой половиной VII в.: «Oppilani continet membra claro nitore natalium. — Gestu abituque conspicuum… In procinctum belli necatur, — oppitulatione sodalium desolatur. Noviter cede perculsum clientes rapiunt peremtum. — Exanimis domum reducitur, — suis a vernulis humatur». Цит. по: Корсунский А.Р. Готская Испания. M., 1969. С. 189 (Примеч. 49). Заметим, что зависимые воины магната Оппилы выказывают большую личную верность своему господину, чем его свободные соратники («sodales»). Такого же зависимого воина, до конца сохраняющего верность своему господину и умирающему у него на глазах, мы видим и рядом с узурпатором Павлом во время его последней битвы на улицах Нарбонны. См.: S. Jul. Hist., 20, Col. 785: «Accésit tamen ad eum (Павлу. — О. A.) quidam vir e sua ortus familia. Quid hic, ait, assistis? Ubi sunt consiliarii tui, que te ad istud perduxerunt calamitatis ludibrium? Quid tibi profuit contra tuos insurgere, cum nec tibi, nec tuis nunc valeas in tanta mortis clade prodesse? Haec dicens insultabat illi, non tam conviciandi voto, quam amaritudinis provocatus studio. Sed cum ad illo blandis hortaretur sermonibus, ut dolori ejus parceret, et confusioni confusionem non adderet; tandem et ipse in gradibus marmoreis consistens, in quibus ista illi insultaturus advenerat, descensum concitum fecit, sicque in oculis ipsius Pauli circumventus a suis, jugulatus occubuit. Quibus Paulus: Quid huic quaeritis? aiebat. Meus est, inquit, non pereat. Et ut reservaretur, frequenti vocum lamentatione orabat».

928

L Vis. IX, 2, 2: «Servi dominici, id est, compulsores exercitus, quando gotos in hostem exire compellunt, si eis aliquid tulerint, aut ipsis praesentibus vel absentibus, sine ipsorum voluntate, de rebus eorum auferre praesumpserint, et hoc ante iudicem potuerint adprobare, ei cui abstulerint in undecuplum restituere non morentur. Ita tamen ut unusquisque eorum in conventu publice C. flagella suscipiat». См. также: L Vis. IX, 2, 5.

929

S. Jul. Hist. Col. 763–798.

930

L Vis. IX.2.8 (Vamba, Ervig.): «Et ideo id decreto speciali decernimus, ut quisquis ille est, sive sit dux, sive comes atque gardingus, seu sit gotus sive romanus, necnon ingenuus quisque vel etiam manumissus, sive etiam quilibet ex servis fiscalibus, quisquis horum est in exercitum progressurus, decimam partem servorum suorum secum in expeditionem bellicam ducturus accedat: ita ut haec pars decima servorum non inermis existât, sed vario armorum genere instructa permaneat: sic quoque ut unusquisque de his quos secum in exercitum duxerit, partem aliquam zavis vel loricis munitam, plerosque vero scutis, spathis, scramis, lanceis, sagittisque instructos quosdam etiam fundarum, instrumentis vel caeteris armis, quae noviter forsitan unusquisque a seniore vel domino suo iniuncta habuerit, principi, duci vel comiti suo praesentare studeat».

931

О преемственности концепции рабства испано-готского времени в VIII в. говорит хотя и косвенное, но крайне важное свидетельство, относящееся к «восстанию рабов», происшедшему в правление короля Аврелия (768–774), которое вполне могло быть мятежом зависимых воинов. В пользу этого предположения говорит как нечеткость терминологии (в «Альбельдской хронике» восставшие именуются «serui», тогда как в «Хронике Альфонсо III» — «libertini», притом что обе хроники созданы приблизительно в одно время — в конце IX в.), так и выражение «arma sumentes», используемое в последней, которое позволяет предполагать, что оружие было у этих людей уже к моменту начала движения, т. е. они были воинами. Во всяком случае, факт восстания рабов в середине VIII в. беспрецедентен и не согласуется ни с имеющимися у нас данными о характере рабства в астуро-леонском королевстве в этот период, ни с реалиями запиринейского происхождения. Восстания рабов, характерные для римской истории рубежа новой эры, имели, как известно, совершенно иную природу. См.: Chron. Alb., 40, P. 23: «Aurelius regnauit annis VII. Eo regnante, serui dominis suis contradicentes, eius industria capti, in pristina sunt seruitute redacti»; Cron. Alf. III, 17, P. 72: «…Aurelius… successit in regnum, cuius tempore libertini contra proprios dominos arma sumentes, tyrannice surrexerunt, sed principis industria superati, in seruitutem pristinam sunt omnes redacti».

932

Sanchez Albornoz C. El ejercito y la guerra…, P. 225.

933

В частности, в грамоте, датируемой 858 г. и происходящей из области Галисия, излагаются результаты рассмотрения дела некой Летасии в суде епископа Фроаренга. Свободная женщина Летасия вступила в связь с неким Атаульфом, рабом Хермехильда. Но предметом рассмотрения в суде стал отнюдь не факт неравноправной связи между рабом и свободной. Рассматривался лишь вопрос о возмещении материального

1 ... 188 189 190 191 192 193 194 195 196 ... 222
Перейти на страницу: