221. Cumont F., Cumont E. Voyage d'exploration archéologique dans le Pont et la PetiteArménie. Bruxelles, 1906. Studia Pontica 2. 269 p.

222. Eastmond A. Art and identity in Thirteenth-century Byzantium: Hagia Sophia and theEmpire ofTrebizond. Ashgate/Variorum, 2004. 208 p.

223. Heyd W. Histoire du Commerce du Levant au moyen âge. Leipzig, 1885-1886. T. I-II.

224. Fallmerayer J. P. Original-Fragmente, Chroniken, Inschriften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt, I // Abhandlungen der Bayerischen Akademie der Wissenschaften. Historische Klasse. 1843. Bd. III, Abt. 3. P. 1-159; Bd. 4. Abt. 1. P. 1-108.

225. Janin R. Les églises et les monastères des grands centres byzantins. Paris, 1975. 493 p.

226. Janssens E. Trébizonde en Colchide, Université Libre de Bruxelles, Bruxelles, 1969. Travaux de la Faculté de Philosophie et Lettres XL. 266 p.

227. Lampsidis O. Zu Bessarions Lobrede auf Trapezunt // Byzantinische Zeitschrift. 1935· N 35. P. 15-17.

228. Λαμψίδης Ο. Άγιος Ευγένιος, ο πολιούχος της Τραπεζούντος. I. Τα αρχαιότερα πεζά κείμενα. II. Τα νμνογραφικά κείμενα, Αθήνα, 1984· 164 σ·: εικ·, πανομ.; 24 εκ.

229– Léger L. Note sur les découvertes archéologiques de la mission russe à Trébizonde // Comptes rendus des séances de (Académie des Inscriptions et Belles-Lettres. 1917. Vol. 61. N 2. P. 87-88.

230. McMeekin, Sean. The Russian origins of the First World War. Cambridge, Massachusetts, London, England. 2011. 344 p.

231. Martin-Hisard B. Trébizonde et le culte de saint Eugène (6e-lle s.) // Revue des ÉtudesArméniennes. 1980. N 14. P. 307-343.

232. Millet G. L’art byzantin chez les Slaves: l’ancienne Russie, les Slaves catholiques: deuxième recueil dédié à la mémoire de Théodore Uspenskij. Paris, 1930,1932 (tt. IV, V).

233. Millet G., D. Talbot Rice. Byzantine Painting at Trebizond. London, 1936.187 p.

234. Millet G. Les monastères et les églises de Trébizonde // Bulletin de correspondance Hellénique. 1895. Vol. 19. P. 419-459.

235. Millet G. Postface // Byzantion. 1927-28. Vol. IV. P. 425.

236. Millingen van, Alexander. Byzantine Constantinople. The walls ofthe city and adjoining historicalsites. London, 1899. 488 p.

237. Μηλιόπουλος Ι.Π. “Τραπεζουντιακά Αρχαιολογήματα” // Επετηρίς Εταιρείας ΒνζαντινώνΣπονδών. 1930· N 7· Ρ· 70~7^·

238. Μηλιοπουλος Ι.Π. Τραπεζονντιακα ναιδιον της Αγιας Αννης εν Τραπεζοντι. Κονσταντινουπολη, 1921. 22 σ.

239· Μηλιοπουλος Ι.Π. Το εν Τραπεζουντι σπηλαιον του άγιου Ευγένιου // ΑΠ. 1934· Σ. 159-168.

240. Omont Η. Missions archéologiques françaises en Orient aux XVIIe et XVIIIe siècles: t. II.

241· Παπαδόπουλος-Κεραμεύς A. Fontes Historiae Imperii Trapezuntini, St. Petersbourg, Amsterdam,1897, ανατύπωση 1965.177 p.

242. Παρανικα Μ. Επίγραφαι και νομίσματα τραπεζούντος // ΑΠ. 1934· Τ. 6. Σ. 296306.

243· Panou Ε. The cult ofSt.Anna in Byzantium. Birmingham, 2018. 202 p.

244. Παπαμιχαλόπουλος, Κωνσταντίνος N., Περιήγησις εις τον Πόντον /νπό Κωνσταντίνον Ν. Παπαμιχαλοπούλον. Αθήνησιν: Εκ των Τυπογραφείων του “Κράτους”, 1903. 172 p. URL: http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/9/a/l/metadata-462-000OO36.tkl (дата обращения: 02.04.2019).

245. Παπουλίδης Κωνσταντίνος Κ.Το Ρωσικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Κωνσταντίνο νπόλεως: (1894—1914), Θεσσαλονίκη, 1987· 244 σ·

246. Papoulidis К. The Russian Archaeological Institute of Constantinople (18941914): Fromits Establishment until Today // Ancient Near Eastern Studies, Perceptions of the past in the Turkish republic: classical and byzantine periods. Peeters, 2010. P. 187195.

247. Protassof N. Monuments de Dzevizlyk // Byzantion. 1927-28. Vol. 4. P. 419-425.

248. Pinar Üre. At the Intersection of Science and Politics: Russian Archaeological Institute in Istanbul and the Diplomacy of Archaeology between Russia and the Ottoman Empire, 1894-1914 // LSE Research Day 2011: The Early Career Researcher, 26 May 2011, London School of Economics and Political Science, London, UK. 285 p.

249. Pinar Ure, Byzantine past, Russian present: the Russian archaeological institute’s Trabzon expedition during the First World War // Byzantium’s other empire, ed. Eastmond A., Istanbul, 2016. P. 215-236.

250. Προσεγγίσεις στην ιστορία τον Ενξεινον Ποντον. Αθήνα, 2011. Κυριακίδης Θ., Χατζηκυριακίδης Κ. Στ. (επιμέλεια). 34θ σ·

251. Restle Μ. Die byzantinische Wandmalerei in Kleinasien. Recklinghausen, 1967. Bd. II. Abb. 251-278.

252. Restle Μ. Byzantine WallPainting inAsiaMinor. Shannon, 1969. 234 p.

253. Rice D.T. Trebizond, a Mediaeval Citadel and Palace // The Journal of Hellenic Studies. 1932. Vol. 52. P. 47-54.

254. Talbot Rice D. Notice on Some Religious Buildings in the City and Vilayet of Trebizond // Byzantion. 1930. T. V. fasc. 1. P. 47-81.

255. Talbot Rice D. Trebizond, A mediaeval citadel and Palace // Journal of Hellenic Society. 1932. Vol. 52. P. 50-52.

256. Talbot Rice D. The church ofHagia Sophia at Trebizond. Edinburgh: University Press, 1968. 275 p.

257. Rosenqvist J. O. Three Trapezuntine Notes // Byzantinoslavica. 1993. N 54. P. 288-299.

258. Strzygowski J. Les chapiteaux de Sainte Sophie à Trébizonde // BCH. 1895. N19. p. 517-522.

259. Texier Ch., Pullan Richard P. Byzantine architecture illustrated by examples of edifices erected in the East during the earliest ages ofChristianity. London, 1864. 218 p.

260. Tchentsova V. G. Héritage de Constantinople ou héritage de Trébizonde ? Quelques cas de translation d’objets sacrés à Moscou au XVIIe s. // Héritage de Byzance en Europe de sud-est à l’époque moderne et contemporaine. Monde méditerranéens et balkaniques, 4. Athènes, 2013. P. 79-97.

261. Thierry N. Haut Moyen Âge en Cappadoce. Les églises de la région de Çavusin. I, II. Paris, 1983.1994. T. I. P. 135-181; T. II. P. 405-406.

262. Topalidis S. A Pontic Greek history. Canberra, 2007.161 p.

263. Tournefort P. Relation d’un voyage du Levant: fait par ordre du Roi. Paris, 1742. 544P·

264. Tsypkina A. G. A history of the Russian expedition in Trebizond (1916-1917) // Proceedings of The 23rd International Congress of Byzantine Studies. Thematic sessions offree communications. Belgrade, 2016. P. 530-531.

265. Φωτιαδης К. E. Η γενοκτονία τωνΕλληνων τον Ποντον. Αθήνα, 2004. Τ. 4, Τ. 9·

266. Vasiliev A. A. The Foundation of the Empire of Trebizond 1204-1222 // Speculum. 1936. N 11. P. 3-37.

267. Vasiliev A. A. “Zur Geschichte von Trapezunt unter Justinian der Grossen“ // ByzantinischeZeitschrift. 1929-1930. N 30. P. 381-386.

I. Дневниковые записи академика Ф. И. Успенского лета 1916 г.1

Май, июнь, июль, август и сентябрь