Онлайн
библиотека книг
Книги онлайн » Разная литература » Сочинения. Том 4 - Гален Клавдий

Шрифт:

-
+

Закладка:

Сделать
1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 77 ... 128
Перейти на страницу:
все нервы и спинной мозг, который является как бы отростком материи головного мозга, что с очевидностью обнаруживается при вскрытиях, так что это знают даже мясники?

7.8.7. Какова же его функция, ты без труда поймешь, если сначала, приступив к анатомированию, обнаружишь растущие от него нервы, числом шестьдесят, и исследуешь функцию каждого из них, которую можно понять из их устройства и из процессов, наблюдаемых в ходе анатомического эксперимента.

7.8.8. Устройство же их, при котором как бы сердцевины каждого из нервов растут от самого спинного мозга, а его окружают оболочки, подобно устройству нервов, растущих от головного мозга.

7.8.9. Ведь и спинной мозг, подобно головному мозгу, имеет оболочки, наделенные той же функцией, но если удалить их у любого из вырастающих нервов, ты не повредишь ту часть тела, в которую врастает этот нерв. Это наблюдение также свидетельствует о том, что оболочки — это покровы головного и спинного мозга, а способность ощущения и движения находится в том, что они окружают.

7.8.10. Когда же ты рассекаешь сердцевину нерва, тотчас часть тела, в которую идет нерв, полностью теряет чувствительность и способность двигаться.

7.8.11. То же, что спинной мозг имеет источник способностей в головном мозге, очевидно из того, что, если перерезать его в какой бы то ни было части, все, что находится выше рассечения, остается здоровым, а то, что ниже, немедленно утрачивает чувствительность и способность к движению, и все мышцы, берущие от него нервы, также теряют чувствительность и способность к движению.

7.8.12. Итак, Эрасистрат, хоть и не постиг этого раньше, в старости узнал, где находится истинный источник нервов; Аристотель же, до конца остававшийся в неведении, естественно, не мог назвать функцию головного мозга.

7.8.13. Что же он говорит и как это опровергается, ты можешь узнать, если прочтешь восьмую книгу нашего сочинения «О назначении частей тела», а то, что во всех этих учениях, которые я изложил, вождем моим является Гиппократ, было показано, помимо прочих сочинений, в труде «Об анатомии Гиппократа».

7.8.14. Поэтому я теперь не привел ни его рассуждений, ни рассуждений Платона, чтобы не говорить дважды об одном и том же; естественно, в этой книге я привел лишь те рассуждения Платона, о которых не упоминал ни в одном другом сочинении.

ΒΙΒΛΙΟΝ ΟΓΔΟΟΝ[133]

8.1.1. Περὶ τῶν ῾Ιπποκράτους καὶ Πλάτωνος δογµάτων ἐπισκέψασθαι προθέµενοι πρῶτον µὲν ἐδιδάξαµεν ἀναγκαιότατον ὑπάρχειν ἰατρικῇ τε καὶ φιλοσοφίᾳ, εἴτε πλείους εἰσὶ δυνάµεις αἱ διοικοῦσαι τὸν ἄνθρωπον εἴτε µία, βεβαίως ἐξευρεῖν· ἐφεξῆς δ’ ἐπὶ τὴν ζήτησιν αὐτῶν τραπόµενοι κατὰ τὸν ἀποδεικτικὸν νόµον ἔννοιαν ὁµολογουµένην ἔφαµεν εἶναι τοῦ τῆς ψυχῆς ἡγεµονικοῦ τὸ κατάρχον αἰσθήσεώς τε καὶ κινήσεως τῆς κατὰ προαίρεσιν, οὐδὲν ὡς πρὸς τὰ παρόντα διαφέροντος ἢ κατὰ προαίρεσιν ἢ καθ’ ὁρµὴν εἰπεῖν.

8.1.2. εὔδηλον δὲ ὅτι ἕτεραι µέν εἰσιν αἱ κινήσεις ἐκτεινόντων τε καὶ συστελλόντων τὰ κῶλα, βαδιζόντων τε καὶ τρεχόντων, ἑστώτων τε καὶ καθηµένων ὅσα τ’ ἄλλα τοιαῦτα πραττόντων, ἕτεραι δ’ αἱ κατὰ τὴν καρδίαν τε καὶ τὰς ἀρτηρίας οὐ κατὰ τὴν ἡµετέραν προαίρεσιν ἀποτελούµεναι, καθάπερ καὶ τρίτον ἄλλο γένος κινήσεων αἱ περὶ τὴν τῆς τροφῆς οἰκονοµίαν.

8.1.3. ἀλλ’ ἀπό γε τῶν προαιρετικῶν ἀρξάµενοι καθ’ ἃς καὶ τὸ καλούµενον ἰδίως ἡγεµονικόν ἐστι τῆς ψυχῆς, ἕνα λόγον ἐδείκνυµεν ἠρωτῆσθαι µόνον ἐπιστηµονικῶς ἀπ’ αὐτοῦ τοῦ ζητουµένου τῆς οὐσίας ἔχοντα τὰς προτάσεις, ὄντα τοιοῦτον· “ὅπου τῶν νεύρων ἡ ἀρχή, ἐνταῦθα καὶ τὸ τῆς ψυχῆς ἡγεµονικόν.”

8.1.4. αὕτη µὲν ἡ τοῦ λόγου κυριωτάτη πρότασις ὡµολογηµένη πᾶσιν ἰατροῖς τε καὶ φιλοσόφοις· ἡ δ’ οἷον πρόσληψις αὐτῆς ἀληθὴς µὲν “ἡ ἀρχὴ τῶν νεύρων ἐν τῷ ἐγκεφάλῳ”, ψευδὴς δὲ “ἡ ἀρχὴ τῶν νεύρων ἐν καρδίᾳ,” γράφειν µὲν ταύτην τὴν πρότασιν ἢ καὶ λέγειν τοῖς ἀπείροις ἀνατοµῆς δυναµένου τινός, οὐ µὴν δεῖξαί γε δυναµένου.

8.1.5. πάντα γὰρ ἐν τοῖς ζῴοις τὰ µόρια νεύρων µετέχει, τὰ µὲν ἄντικρυς ἐξ ἐγκεφάλου παραγιγνοµένων εἰς αὐτά, τὰ δὲ διὰ µέσου τοῦ νωτιαίου.

8.1.6. πρῶτοι οὖν µακρολογίας αἴτιοι κατέστησαν οἱ καταψευσάµενοι τῶν φαινοµένων, οὐχ ῾Ιπποκράτης ἢ ᾿Ερασίστρατος ἢ Εὔδηµος ἢ ῾Ηρόφιλος ἢ Μαρῖνος ὁ µετὰ τοὺς παλαιοὺς ἐν τῷ µεταξὺ χρόνῳ τὴν ἀνατοµικὴν θεωρίαν ἠµεληµένην ἀνακτησάµενος· ὡς εἴ γε τὸ φαινόµενον ἐκ τῆς ἀνατοµῆς εἶπον, οὐκ ἂν ἐµακρολογοῦµεν δι’ ἀποδείξεως µιᾶς εὑρηµένου τοῦ ζητουµένου.

8.1.7. µακροτέρων οὖν λόγων ἐδεήθηµεν εὐθὺς ἐν τῷ πρώτῳ βιβλίῳ διὰ τοὺς ἃ µηδ’ ὅλως εἶδον ὡς ἀκριβῶς ἰδόντας ἐπιχειρήσαντας γράφειν, ἠναγκάσθηµέν τε καὶ νεύρων καὶ ἀρτηριῶν ἀνατοµὴν ἐπὶ κεφαλαίων ἐν αὐτῷ διελθεῖν.

8.1.8. ᾿Eν δὲ τῷ δευτέρῳ βιβλίῳ τῶν ἠρωτηµένων λόγων περὶ ψυχῆς ἡγεµονικοῦ τοὺς πιθανωτάτους ἀπεδείξαµεν οὐ κατὰ τὴν ἀποδεικτικὴν µέθοδον ὑπ’ αὐτῶν συντεθέντας, ἀλλὰ τοὺς µὲν ἐγγὺς αὐτῶν, οὓς διαλεκτικοὺς ἔθος ἐστὶν ᾿Αριστοτέλει καλεῖν, ἐνίους δὲ πορρώτερον, οὓς διαιροῦµεν εἴς τε τοὺς ῥητορικοὺς [τε] καὶ τοὺς σοφιστικούς.

8.1.9. ἔπραξα δὲ τοῦτο καὶ τοῦ ὑποκειµένου µὲν ἕνεκεν αὐτοῦ καὶ διὰ τοὺς ἑταίρους δὲ βουλοµένους ἐκ παραλλήλου τῶν λόγων ἔχειν τὰς διαφορὰς ἐφ’ ἑνὸς προβλήµατος, ἐσοµένης τῆς γυµνασίας ταύτης εἰς πολλὰ χρησίµης.

8.1.10. ἐπεὶ δὲ καὶ τοιοῦτόν τινα λόγον ὁ Χρύσιππος ἔγραψεν· “ἔνθα τὰ πάθη τῆς ψυχῆς, ἐνταῦθα καὶ τὸ ἡγεµονικόν· τὰ δὲ πάθη τῆς ψυχῆς ἐν καρδίᾳ· ἐν ταύτῃ ἄρα καὶ τὸ ἡγεµονικόν,” ἐδείκνυον αὐτὸ τὸ ζητούµενον αὐτὸν ἐν τῷ κυριωτάτῳ λήµµατι λαµβάνοντα·

8.1.11. Πλάτωνος γὰρ εἰρηκότος ἐν µὲν τῇ κεφαλῇ τὸ λογιστικὸν ὑπάρχειν, ἐν δὲ τῇ καρδίᾳ τὸ θυµοειδές, ἐν ἥπατι δὲ τὸ ἐπιθυµητικὸν, ἐχρῆν αὐτὸν ἐλέγξαι πρότερον ὅσα κατασκευάζων ἑαυτοῦ τὸ δόγµα διῆλθεν ὁ Πλάτων, οὐχ ἁπλῶς ἀποφηνάµενον ἀξιοπιστοτέραν ἡγεῖσθαι τὴν ἰδίαν ἀπόφασιν τῶν ὑπὸ Πλάτωνος εἰρηµένων λόγων.

8.1.12. ἐδείκνυον δὲ καὶ ὡς οὐδ’ ἐπεχείρησέ που τῶν ἑαυτοῦ συγγραµµάτων ὁ Χρύσιππος ἀντειπεῖν τοῖς τοῦ Πλάτωνος λόγοις.

8.1.13. ἅπαντες µὲν οὖν ὅσοι µηδέπω φιλοσοφίας ἦσαν ἡµµένοι γεωµέτραι καὶ ἀριθµητικοὶ καὶ λογιστικοὶ καὶ ἀστρονόµοι καὶ ἀρχιτέκτονες ἔτι τε µουσικοὶ καὶ γνωµονικοὶ καὶ ῥητορικοὶ καὶ γραµµατικοὶ καὶ ὅλως εἴ τις ἐν τέχνῃ λογικῇ γεγύµναστο, πίστιν βεβαίαν ἔσχον ἐξ<ελ>εληλέγχθαι µὲν τοὺς τῶν ἄλλων λόγους, ὅσους ἐγεγράφεσαν ὑπὲρ ἡγεµονικοῦ ψυχῆς, ἀληθεῖς δ’ εἶναι τοὺς ῾Ιπποκράτους καὶ Πλάτωνος.

8.1.14. ᾿Eπεὶ δὲ τὰ τοῦ Χρυσίππου βιβλία Περὶ παθῶν γεγραµµένα καὶ <ἔτ’ ἐπῄνουν> οἱ ἀπ’ ἐκείνου, <λέγοντες> ὡς ἐν ἐκείνοις ἀπέδειξεν ὁ ἀνὴρ ἐν τῷ λογιστικῷ τῆς ψυχῆς εἶναι τὰ πάθη, τοὺς θυµοὺς καὶ τοὺς φόβους καὶ τὰς λύπας ὅσα τ’ ἄλλα τοιαῦτα, δι’ ἐκείνους ἠναγκάσθην ἐπιδεικνύναι µὴ µόνον ψευδῶς εἰρηκότα πολλὰ κατὰ τὰ περὶ τῶν παθῶν βιβλία τὸν Χρύσιππον, ἀλλὰ καὶ µαχοµένως αὑτῷ·

1 ... 69 70 71 72 73 74 75 76 77 ... 128
Перейти на страницу: